INHOUDSOPGAVE

1. INLEIDING

2. HET GEZIN PHILIPS - BAGGEN

3. DE KINDEREN PHILIPS - BAGGEN (Inleiding)

4. HENDRIK (HARIE)

5. MICHIEL JOSEPH (ZEF)

6. JAN CORNELIS (SJENG)

7. MARIA HUBERTINA (MARIEKE)

8. MARIA ANTHONIA (TONIA)

9. MARIA JOSEPHINE (FIENTJE)

BRIEVEN UIT DE OORLOGSJAREN

INLEIDING

In het kader van de reünie van de familie Philips – Baggen leek het mij een goed idee een familieoverzicht te maken van de nakomelingen van opa Hoebér en oma Trieneke. Een overzicht verlucht met foto’s, anekdotes en verhalen. Verhalen opgetekend uit de mond van tante Tonia als enige nog levend kind van het echtpaar Philips-Baggen. Natuurlijk zijn er ook vertelsels uit de overlevering. Wij weten ons nog goed te herinneren als papa (Harie Philips) op de praatstoel ging zitten en steevast als volgt begon: doa waas inderrtied in Doonderr. Als hij over vroeger sprak bezigde hij altijd het Doenraads dialect met de rollende “r” en “waas”. En dan kwamen de verhalen over de blenje noonk Paulus, Tie van Doonder, noonk Sikke enz.

Het echtpaar Philips-Baggen en hun nakomelingen leven voort. Niet alleen in de verhalen, de foto’s en onze herinnering maar ook in gelijkenis, oogopslag, lichaamskenmerken, lichaamstaal, eigenaardigheden enzovoort. Uiteraard zal bij deze en gene een typische Lintzen, Pijls, Janssen, Maessen of Gerards te herkennen zijn, in dit werk wil ik mij beperken tot het Philipse en Baggense.   Hoe vaak krijgt iemand van ons te horen: “Esse zoë deis besse krek ome Sjeng”, of “Noe kalse wie pappa”. En hoe saamhorig zijn wij als een neef of nicht vol trots zegt: “Mamma van uch is mien paat”.

Opa en oma kregen 6 kinderen, 37 kleinkinderen, 39 achterkleinkinderen en 28 achter-achterkleinkinderen en het einde is nog niet in zicht. Het leeftijdsverschil tussen het oudste kleinkind (Toos van Harie) en het jongste (Roger van Tonia) is ruim 27 jaar. Uiteraard wisselden vreugde en verdriet elkaar af in het leven van opa en oma en hun nakomelingen. In iedere generatie is het tot nu toe voorgekomen dat kinderen voortijdig kwamen te overlijden. Opa en oma verloren hun jongste dochter Fieneke. Alle kinderen van opa en oma kregen te maken met vooroverlijden van kinderen of kinderen die niet levensvatbaar waren geboren. De oudste dochter van Marlou stierf op jonge leeftijd. Al deze nakomelingen zijn mede opgenomen en dit overzicht en daarom zal hun herinnering niet verloren gaan.

Stamhouder is op dit ogenblik Pascal, zoon van Felix van Harie. In onze familie komt een grote verscheidenheid aan beroepen voor maar het technisch/commerciële is hoog vertegenwoordigd. Hoe honkvast en verknocht de Philipsen aan Limburg zijn wordt aangetoond door de omstandigheid dat de kinderen allemaal en de kleinkinderen grotendeels rond Vaesrade hun woonstee hebben gevonden. De achterkleinkinderen zijn wat dat betreft minder gebonden aan Limburg hoewel meer dan de helft toch in het zuiden woont. Momenteel woont geen van de afstammelingen meer in  Vaesrade.

Ik wil iedereen bedanken die heeft meegewerkt aan het tot stand komen van dit familieboekje. Neven en nichten die mij hebben geholpen bij het verzamelen van gegevens en foto’s. ook tante Tonia heeft uitstekend meegeholpen. Hartelijk dank daarvoor.

HET GEZIN PHILIPS – BAGGEN

Johannes Hubertus Philips werd geboren op 14 april 1875 te “Gebösjelke” onder de rook van Bekergenhout (Beek) als vierde kind uit een serie van 10 kinderen uit het huwelijk van Jan Hendrik Philips en Maria Mechtildis Kerckhoffs. Van die tien kinderen stierven er 4 kort na hun geboorte en groeiden er 6 op. Naast Hoebér waren dit Tant Marie. Zij bewoonde met haar echtgenoot een boerderij genaamd “Pannenhuiske” te Heer bij Maastricht. Verder noonk Sjang. Noonk Sjang was wagenmaker van beroep. Noonk Pieter, hij was “sjriever” bij de Boerenleenbank van Beek, tant Betje, de moeder van Sjang van Lovenjoul en tant Fiena, gehuwd met de aannemer Bogman uit Geleen, de moeder van de “Boekmenkes”.

In het gezin van opa werd het leren van een vak als belangrijk beschouwd. opa werd smid, Sjang leerde het vak van wagenmaker en Pieter werd administratief medewerker.

Maria Helena Catharina Baggen werd op 19 december 1877 als vierde kind in een vooraanstaand groot boerengezin in Doenrade (Oirsbeek) geboren. Naast haar waren er nog de volgende meisjes Marie, Tonia, Liza en Gonda. Zij had 6 broers, Tinus, Leo, Leopold, Sjang, Zef en Paulus. De twee kinderen tussen Tinus en oma stierven jong. Leopold was juwelier in Heerlen aan de Saroleastraat en woonde aldaar met Tonia. De juwelierszaak werd later voortgezet door Sjang Willems, een zoon van Gonda. Paulus was slechtziend/blind. Noonk Tinus, ook wel genoemd noonk Sikkene was getrouwd met Tant Antje. Zij waren de ouders van oa Sjeng, Joep, Puil, Vic, Nieke. Leo was getrouwd met Leonie en was fruithandelaar. Zij woonden in Sittard nabij het station. Liza was getrouwd met Mathieu Limpens en woonde aan de Breinder te Schinnen. Gonda was getrouwd met Zef Willems. Hun kinderen waren oa Harie, Sjang, Mia, Zef, Sjarel. Zef had een slagerij aan de Sittarderweg in Heerlen. Hij trouwde met Tiny Vaessen uit Valkenburg. Zij kregen 2 dochters, Jeanne en Vicky. Vicky woont nu nog in Bingelrade. Marie trouwde met haar neef Constant Diederen en woonde samen met haar broers Paulus en Sjang op de boerderij. Marie en Constant kregen 4 kinderen, Tinus, Arnold, Rosa en Lena.

De familie Baggen in 1925

Bovenste rij vlnr. Opa, Leonie, Sjang, Zef Arets, Mathieu Limpens, Tinus, Zef Willems

Zittend: Leopold, Leo, Constant Diederen, Liza, ? Aretz, Gonda

De kinderen zijn: Nol Diederen, Tonia Philips, Zef Willems, Zef Baggen, Sjang Willems?, Leonie Baggenoevoegen

Het was in het huis van Zef waar opa en oma de eerste jaren van hun huwelijk doorbrachten. Hun oudste kind Harie werd daar geboren.

de bruidsfoto van Zef Baggen en Tiny. Rechts van de bruid Tinus, Antje, opa en oma. Verder zijn Tonia en Harie te herkennen

Op 16 november 1900 trouwden opa en oma en gingen in Heerlen wonen aan de Sittarderweg, het huis waar later noonk Zef zijn slagerij zou vestigen. Opa was 25 jaar en oma 22 jaar. Het was in die tijd nog gebruikelijk dat de bruid snel na het huwelijk zwanger werd en bij opa en oma gebeurde dit dus ook. Ruim 9 maanden na hun huwelijk, “rech van de beddeplank”, werd Harie geboren. Opa was als smid betrokken bij de aanbouw en het boren van de schacht van de Oranje-Nassau I in Heerlen. Naderhand verhuisden zij naar Thull en gingen wonen in het huis waar later Fer Keulen en nog later oliehandel Keulen zich vestigden. Hun zonen Zef en Sjeng werden daar geboren. In 1906 bouwden zij hun smederij annex café op de hoek van Kathagen en Thull te Vaesrade. Later kwam daar nog een benzinepomp bij. Deze pomp heeft tot kort na de Tweede Wereldoorlog dienst gedaan. In dit huis werden hun dochters Marieke, Tonia en Fieneke geboren. Fieneke stierf jong aan de gevolgen van kanker.

De combinatie smederij/café bleek een gouden greep. Als de boeren hun paarden naar de smidse leidden om te worden beslagen konden ze bij oma in de gelagkamer hun tijd doden met een dröpke, elske en een praatje. Opa vergat zijn plichten als dorpsgenoot en goed katholiek niet. Jarenlang is hij kerkmeester geweest. Aan die periode herinnert nog een glas-in-lood raam in de kerk, geschonken door de familie Philips – Baggen. De voorstelling is die van Jesus lopend op het water en staat op het altaar uiterst links. Korte tijd voor hij zijn 25-jarig jubileum als kerkmeester zou vieren bedankte opa en trad af. Hij was geen liefhebber van persoonlijke aandacht voor zijn persoon.

oma met haar dochters Marieke en Tonia. Naast oma staat de “maat”

.

Het gezin leefde en werkte in Kathagen. In het gezin was een dienstmeid. Deze heette Nelia. Nelia scheen nogal losse handjes te hebben wat Zef tot de uitspraak bracht: “wet mam wat doa gebuurt”? Sjeng noemde haar Neel-Peel. Toen Harie trouwde met Tiny Janssen werd een nieuw huis gebouwd naast de smederij. Hun eerste kinderen werden er geboren. Opvallend is dat het huis naast de smidse “onge” werd genoemd en het huis bij de smidse “boave”. Na het overlijden van oma verhuisden Harie en Tiny naar het huis bij de smidse en trokken in bij opa en Sjeng. Het huis naast de smidse werd verhuurd tot Sjeng en Bertha er in 1946 na hun huwelijk gingen wonen met opa. Toch bewaarde opa zijn beste herinneringen aan het huis bij de smidse. Zo liet hij zich eens in een onbewaakt ogenblik ontvallen:”Hie höb ich veul mit mam gevoorwerkt”.

Vroeger had je naast de verplichte feestdagen als Kerstmis ook onverplichte feestdagen. Ik noem de Mariadagen, sacramentsdag enz. Zo’n onverplichte feestdag noemde opa “enne have zöndig”. Dan werd een oud-zondags pak aangetrokken en werd naar de kerk gegaan. Een heel belangrijke halve zondag was 25 november. Dan was het naamfeest van Catharina en zou oma haar namesdaag hebben gevierd. Voor opa was dit een gelegenheid om een mis te laten lezen voor de levende en overleden leden van de familie Philips – Baggen. Het is ook wel eens gebeurd dat opa op zo’n halve zondag zonder bericht verdween. Later kwam er een telefoontje van Karel Spits uit Valkenburg dat Sjeng zijn vader kon komen ophalen. Uiteraard was 3 november ook een halve zondag, dan vierde opa zijn namesdaag, maar dan voor de kleinkinderen.

Zef en Sjeng als jongens van 16 en 14 jaar. Let erop dat Sjeng een korte broek draagt.

Zijn laatste 20 jaar woonde opa in bij Sjeng en Berta. Hij hielp Sjeng bij het bedrijf en verrichtte hand- en spandiensten. Hij was gewend om vroeg op te staan. Om half zes bij het krieken van de dag maakte hij zijn ontbijt klaar, sjpek en eier in de pan. Een ontbijt een smid waardig. Aanmaakhoutjes voor de kachel , huitjes vuur Bertha, werden gemaakt. Naar de WC ging opa niet, alles ging op de “sjöp”en daarna in de gaard. Op het bedrijf werd groot ijzer klein gesneden. Later kwam Felix in de leer bij opa en Sjeng. Opa voelde zich niet oud, ook niet toen hij 90 jaar werd. Op de opmerking van Harie:”Pap, zot ger neet noa et bejaardehoes wille”antwoordde hij:”Wat mot ich bie die auw luuj”. De huizen onge en boave bestaan nog steeds maar zijn niet meer in het bezit van de familie Philips. Als zoon van het platteland kende opa natuurlijk ook de laxerende werking van diverse vruchten. Zo zei hij eens van pruimen:”die haute zich neet lang op”. Op de plaats waar Sjeng vroeger zijn wirkes had is thans een huis gebouwd. Het huis met de smidse staan ook in het fotoboek van Vaesrade. Oma overleed op 28 oktober 1937 en opa op 9 januari 1966. Opa en oma zijn begraven op het kerkhof te Vaesrade. Het graf bestaat nog steeds.

DE KINDEREN PHILIPS – BAGGEN INLEIDING

                                  

Michiel Joseph (Zef)

  geboren op 27 juli 1903 te Thull, overleden op 30 januari 1976 te Amstenrade.

  Beroep: hoofdopzichter bij de Staatsmijnen.

Gehuwd op 12 juni 1934 te Voerendaal met

Maessen, Elsa Maria Josephina Hubertina (Els),

  Geboren op 13 februari 1907 te Ten Esschen, overleden op

Zef en Els woonden aan de Patersweg 33 te Amstenrade. Zef werkte bij de Staatsmijn Emma, aanvankelijk als ondergronds mijnmeter, later als opzichter en uiteindelijk als hoofdopzichter der mijnmeters. Bij zijn pensionering werd Zef begiftigd met de orde van Oranje Nassau. In zijn jonge jaren was Zef een begenadigd voetballer. Uiteraard voetbalde hij bij de Minor, toen nog in Vaesrade. Op latere leeftijd speelde hij graag bridge. Na zijn pensionering hield Zef zich bezig met het restaureren van antiek. Het gezin Philips-Maessen kreeg 6 kinderen, 9 kleinkinderen en 2 achterkleinkinderen. Dat Zef zich graag bezighield met fotografie en experimenteren hiermee is te zien aan de foto van Zef waarbij hij over zijn eigen schouder meeleest in het boek welk Zef leest.

uit hun huwelijk zijn 6 kinderen geboren. Verder kregen zij 9 kleinkinderen en 2 achterkleinkinderen.

A   Marie Louise Hubertine Josephine (Marlou), geboren 5 mei 1935 te Amstenrade, overleden te Sittard op 26 augustus 1971 te Sittard. Zij was gehuwd met Jo Wauben. Kinderen,

1.      Maud geboren 2 mei 1960, overleden 21 mei 1979

2.      Marca, geboren 27 april 1964. Gehuwd met Ruud Blommaart. Kinderen Maura en Kiri.

3.      Rufi, geboren 15 oktober 1969.

B   Jaques Joseph Marie Catharina (Jack), geboren 25 april 1937 te Amstenrade, overleden te Heerlen op 31 maart 2002. gehuwd geweest met Roos. Uit dit huwelijk 4 kinderen,

1.      Anouk, geboren 15 februari 1965

2.      Mireille, geboren 28 januari 1967

3.      Danielle, geboren 14 januari 1969

4.      Chantal, geboren 14 januari 1969

C   Josephine Marie Henriëtte (José), geboren op 13 maart 1939 te Amstenrade. Gehuwd geweest met Jo Verboeket, geen kinderen. Partner van Jan van Elk.

D   Yvonne Marie Josephine (Yvonne), geboren 4 februari 1942 te Amstenrade. Weduwe van Henk Lochtmann. Uit dit huwelijk 1 kind,

Annika, geboren 31 januari 1974, gehuwd met Peter ter Beest.

E    Antoinette Marie Josephine (Annette), geboren 5 september 1945 te Amstenrade. Gehuwd met Joep Gelissen, uit dit huwelijk 1 kind,

Boris, geboren 14 mei 1972.

F    Ingrid Marie Jeannette Agnes (Ingrid), geboren 27 juli 1951 te Amstenrade, overleden te Maastricht op 7 mei 1998. Ingrid woonde samen met Han van Wetering, geen kinderen.

4 meisjes Philips op een rij (waar hebben we dat nog eens gezien).

Jan Cornelis (Sjeng)

Geboren op 7 augustus 1905 te Thull, overleden te Heerlen op 12 november 1982. Sjeng        trouwde met Bertha Gerards uit Nuth.

Het gezin woonde aan Kathagen 14, onge, waar Sjeng zijn ijzerhandel had. Opa woonde tot aan zijn dood bij hen in. Het was in deze periode dat de televisie werd uitgevonden en bij Sjeng kwam ook een tv-toestel. Op een keer was er een reclame van een of andere zeep en er werd een meisje getoond, tot aan de boezem verstopt onder het zeepschuim maar met de pretentie dat ze bloot zou zijn. Opa keek zijn ogen uit totdat Sjeng zei:”Pap, zow ich et apparaat get hoeëger zette”. Waarop opa zei: “Kint dat danne”. Uit het huwelijk van Sjeng en Bertha werd op 18 september 1947 een drieling geboren waarvan alleen Carina levensvatbaar was. Carina trouwde met Paul Jongen en heeft een dochter, Dafne. Thans is Carina getrouwd met Harrie Leunissen.

Maria Hubertina (Marieke)

Geboren 6 maart 1908 te Kathagen, overleden op 5 juni 1996 te Nuth in het bejaardencentrum “Op den Toren”. Marieke trouwde op 7 april 1932 met Hendrik Hubert Joseph (Harie) Lintzen uit Schinnen. Harie overleed enkele maanden na het overlijden van opa op 25 april 1966. Het gezin Lintzen – Philips woonde aanvankelijk te Schinnen waar Harie een limonadebrouwerij had. In Schinnen kregen Marieke en Harie twee keer een dochter Mia. Beide Mia’s overleden op jonge leeftijd. Harie was een liefhebber van paarden, tuinieren en jagen. Nadat Harie wegens een ongeval met het brouwen van limonade moest stoppen verhuisde het gezien naar Puth. Dochter Bep woont nog steeds met haar gezin in het huis aan de Kerkweg. Hun jongste zoon Harie verongelukte tijdens het paardrijden. Op de plaats waar vroeger in Schinnen de brouwerij lag is nu een groot plein.

Deze foto is genomen op de plei te Kathagen. Het kind op de voorgrond is Toos.

uit het huwelijk werden 10 kinderen geboren, 6 kleinkinderen en 6 achterkleinkinderen.

A   Maria Hubertina Josephina (Mia), geboren 16 januari 1933, overleden 28 februari 1935

B   Leopold Hendrik Joseph, (Paul), geboren 14 januari 1934, ongehuwd

C   Marie Henriette Josephine (Mia), geboren 23 juni 1935, overleden 28 mei 1952

D   Antonia Josephina Denis (Ton), geboren 18 oktober 1936, ongehuwd.

E    Joseph Hubert (Jo), geboren 20 maart 1938, getrouwd op 13 september 1969 met Tinie Rusman. Uit dit huwelijk 2 zoons,

1. Denis, geboren 3 augustus m 1970, getrouwd met Jacqueline                                  Janssens, een zoon, Onno

2. Jean Paul, geboren 12 november 1973.

F    Hubert Joseph (Hub), geboren 23 mei 1939, overleden 22 maart 1994, getrouwd met José Cuijpers. Uit dit huwelijk een zoon

1.      Paul, geboren 26 februari 1967.

G   Catharina Maria Josephina (Toos), geboren 4 mei 1940, getrouwd met Jo Offermans. Uit dit huwelijk 2 kinderen,

1. Sigrid, geboren 11 januari 1967, gehuwd met Kees van de Meent, 3 kinderen, Mette, Sarah en Kees.

2. Ralph, geboren 6 februari 1971, gehuwd met Danielle Rompelberg, een zoon Thijs.

H    Marie Elise Pierre (Ellie), geboren 5 juli 1942, gehuwd met Huub Hansen, geen kinderen.

I      Marie Bertine Colette (Bep), geboren 10 september 1946, gehuwd met Jan 

       Haemers. Een zoon Jos, gehuwd met Angelique Erkens, een zoon, Rik.

J     Hendrik Felix Maria (Harie), geboren 27 september 1950, overleden 16 maart 1969.

Paul en Mia op de kleuterschool                                                                                    Harie

Maria Anthonia (Tonia)

            Geboren op 3 october 1910 te Kathagen

Huwde op 10 februari 1938 te Nuth met Jozef Felix Marie Pijls (Felix), geboren 2 december 1907 te Schinnen, overleden op . toen Tonia en Felix trouwden was oma net overleden. Tonia droeg daarom een zwarte trouwjurk als teken van rouw.

Tonia en Felix dreven een boerderij te Thull. Het was de ouderlijke boerderij van Felix. Tonia is het enige nog in leven zijnde kind van opa en oma, zij vierde in 2000 haar 90’ verjaardag. Bij die gelegenheid mochten wij elkaar al eens allemaal ontmoeten. Felix was naast het boerenwerk ook actief in het gemeentebestuur van Schinnen. Zo was hij jarenlang wethouder. Een taak die later door zijn zoon Lei werd voortgezet. Tonia hield en houdt nog steeds van gezelligheid en mensen om zich heen. Tonia vierde in 2000 haar negentigste verjaardeg met een groot feest in Schinveld en een ballonvaart over het Limburgse landschap. Niet alleen zoon Jos speelde in een jeugdfilm van Van der Linden, ook Tonia heeft haar sporen in het Thullse Hollywood verdiend. Zo speelde Tonia rollen in enkele films.

Tonia en Felix kregen 9 kinderen:

A         Rosalia Antonia Hubertina, (Roos) geboren 19 januari 1939, gehuwd met Piet Cals, een zoon,

Stan, geboren 31 oktober 1972, partner Sandra Kool..

B          Catharina Maria Leonie, geboren 22 februari 1940, overleden 20 maart 1940.

C         Harri Eugene Marie, geboren 18 juni 1941, overleden 26 oktober 1943.

D         Jozef Marie Leon, (Jos) geboren 3 juni 1942, gehuwd met Gerardine Ruijters, 2 kinderen:

1 Natasja, geboren 24 augustus 1969, gehuwd met Jan Huysmans, 1 dochter   Arunya;           

2 Anuschka, geboren 30 mei 1972, partner van Georgio Spitidakis.

E          Leonardus Johannes Anthonius (Lei), geboren 1 augustus 1943, gehuwd met Annie Knubben, 2 kinderen:

                        1 Olaf geboren 30 oktober 1973, partner Rimone Dielesen

                        2 Jörg, geboren 10 mei 1976, partner Aniek Schlangen.

F          Eugenie Hubertina Henriette Cornelia (Lia), geboren 1 september 1945, gehuwd met Ward Huurdeman, 3 kinderen:

                        1 Bianca, geboren 6 oktober 1972;

                        2 Ivo, geboren 26 mei 1975;

                        3 Inez, geboren 11 december 1977, partner van Tim Wouters.

G         Florent Felix Marie (Florent), geboren 22 oktober 1948, gehuwd met Marjo Vankan, 2 kinderen:

                        1 Lynn, geboren 9 januari 1978, partner Roger Hendrix,

                        2 Boy, geboren 20 februari 1982, partner Anja Stitzinger.

H         levenloos geboren, geen naam gekregen op 9 september 1952

I           Rogier Felix Vincent (Rogier), geboren 20 april 1958, gehuwd met Nicky Paulissen.

Maria Josephine (Fientje)

Het jongste kind van opa en oma werd vermoedelijk geboren in 1915 en overleed op 5 juli 1919 te Heerlen op 4-jarige leeftijd. Helaas heb ik alleen maar een,overigens prachtige, foto van haar kunnen bemachtigen. Op de foto kijkt Fientje vrank en vrij in de camera. Zie ook de bloementak in haar rechterhand, de mooie kraag en de strik in haar haren. Een kind van welvarende ouders. Van tante Tonia hoorde ik dat oma volledig van de kaart was na het overlijden van Fientje. Volledig te begrijpen. Het heeft heel lang geduurd voordat opa en oma hier overheen waren.

Brieven uit de oorlogsjaren

Brief van opa aan oom Noël.

Nuth, 28 Oct. 1942

Lieve Noël,

Mijn dank voor je gelukwenschen en inhoud en laten we hopen dat ze in vervulling zullen gaan. To en Fien waren ook komen feliciteren met de kinderen.

Wij houden ons allen God zij dank goed en van tante Finke verneem ik hetzelfde. Wij hadden gedacht zij met deze dagen zoudt komen, zij stelt zeker uit tot Kerstmis.

Deze morgen was ik bij Hari voor het schilderij, hij zal het brengen.

En nu het een ander over dien bewusten avond van den aanval. Het was tegen 10 uur en opeens hoor ik motor geronk, ik trek direct het raam open en toen zag ik ze al bezig boven Aken. De eene slag na de andere en de lucht daverde van machines en geschut en groote branden zag ik oplaaien in Aken. Ik zag aan de luchtgevechten dat het naar hier ook gevaarlijk werd en toen ging ik de buurlui van me waarschuwen.

Ik kom op de gang en och God daar zie ik door het achterraam tientallen lichtkogels boven de Maurits. Nu wist ik dat op een platdak van de mijn afweergeschut was opgesteld en dat ’t daarom te doen was; maar toen begon opeens de hel los te breken. Hier moest alles de kelder in ook de zieken en wat niet loopen kon en op straat –waar het erg druk was- het was juist kermis was op ’n zucht schoongeveegd. De enen bom na de andere viel met vreeselijke knal naar beneden, de huizen daverden gewoon, weg, de deuren en ramen vlogen open en het glas rinkelde.

Ik zelf ben niet in de kelder geweest, ik was nieuwsgierig, ik moest dat zien, en ik voelde mij hier in huis min of meer veilig. Ik ben dan ook een van de weinigen die alles gevolgd heeft want iedereen zocht zich te redden. Wat ik die paar uren dan ook heb gezien en meegemaakt was vreselijk.

De hele lucht vol vuur en vlam en gevechten en dan de inslag van de bommen, ja dat was verschrikkelijk, je kondt je niet staande houden, je werd zelf wild en angstig. En toch wilde ik alles zien.

De bommenregen gaat intusschen door – de lucht dreunt – alles kraakt en beweegt zich en motoren ronken.

Een nieuwe brand zie ik – het retraitehuis staat in brand – het is geheel vernield. Niets is er van overgebleven, de waardevolle bibliotheek waarbij boeken van groote waarde tot 13000 gulden gaan in vlammen op.

Meer branden- dat zijn boerderijen – huizen – overal brand en nog eens brand.

Het is twaalf uur en ik steek mijn kop door het raam en nu krijg ik iets heel aparts te zien. Juist boven ons huis en heel hoog in de lucht zie ik een ring – precies een reddinggordel – ik denk wat mag dat zijn. Opeens vallen daaruit sterren naar beneden, precies als je dat hebt bij vuurwerk – schitterend om te zien en dat betekende een stop sein en opeens waren alle machines uit de lucht. Ze hadden zich vergist. ’s-Morgens was alles op de been om te kijken en natuurlijk naar Geleen.

Ik zelf ben niet geweest maar zal je vertellen hoe de toestand was. Het oude Geleen heeft veel geleden en heeft ook veel dooden – daar is in de heele gemeente Geleen en Lutterade haast geen huis of heeft geleden. 810 huizen zijn min of meer verloren gegaan, er zijn 3000 daklozen en 97 omgekomen behalve gewonden. In Beek zijn zowat dertig huizen vernield o.a. de fabriek van Garé. Van Hennekens en Sefke Smeets. In Schimmert is hetzelfde en de 2 kloosters daar hebben veel geleden.

Dan in Sittard en Valkenburg andere plaatsen. Heerlen heeft ook al er van opgeloopen. Bij Toine Kuijper vielen de bommen tot in de woonkamer – het huis naast hem is afgebrand. Een beetje verder Bekkerweg bleef een heel huisgezin dood.

Ik loop van het eene raam naar het andere, in Aken brandt het geweldig 6 fabrieken en woonwijken hebben ze vernield. In Herzogenrath staat een fabriek in brand. Dan kijk ik naar de Emma, daar is nog niets gebeurd. Dan kijk ik door het achterraam – een geweldige vuurzee en in roep het uit de Maurits staat in brand, ja dat was geweldig om aan te zien en ik dacht aan de arme jongens, het was juist – schrikt wechsel – honderden dooden denk ik. Gelukkig heeft God dat verhoed, maar 2 zijn er omgekomen.

Zoo weet je dus het een en ander wat zich hier heeft afgespeeld.

Nu wil ik je nog vertellen over die ring in de lucht, het z.g. stopsein.

In Heerlen is het hospitaal is een piloot opgenomen en die zegt er het volgende van. Dat bombarderen is de grootste vergissing die wij ooit gemaakt hebben. Wij hadden opdracht de mijn in Alsdorf te vernietigen. Boven België is onze commandant gewond en waren wij dus stuurloos. Opeens staan wij voor een groote mijn en beginnen er op los te gooien alsook in de buurt. Opeens wordt gemerkt dat wij verkeerd zijn en wordt het sein gegeven tot stoppen. Dat is een geluk geweest want anders was het niet te overzien. Een volgende groep was onderweg om te helpen en deze is tijdig kunnen tegengehouden kunnen worden.

Dat was het pr achtig sluitstuk of apotheose wat ik gezien heb. Er zokn ook nogal menschen van de schrik gestorven b.v. Queis in Schinnen bleef bij de eerste bom die viel al dood. Ook op anddre plaatsen is dat gebeurd.

Tot zoover, wij zullen daar later met de Kerstvacantie nog wel eens over navertellen.

Hartelijk gegroet, Papa.

Brief van tante Fien aan oom Noël.

Amstenrade, 9 Oct. ’42.

Lieve Noël.

Ik heb je kaart ontvangen en schrijf nu maar meteen terug, want ’t is niet prettig als je zo in ongerustheid zit.

Maandag ± 10 uur hingen er boven de Maurits ‘n 40 lichtkogels en toen begon heel gauw ’t bombarderen. ’t Was ontzettend! Vreselijk harde slagen en zo veel! Tot half twaalf duurde ’t Lutterade Geleen is er ’t ergst aan toe, duizenden dakloos, honderd doden. Maar zo wat alle plaatsen van Limburg hebben er van mee gekregen. Heerlen 200 daklozen en 9 doden. Daar was op 34 plaatsen brand. In Vaals, Schimmert, Maastricht, Aalbeek, Beek Spaubeek, overal bommen. En brandbommen! Kisten vol bv. In Zweijkhuizen en Puth. De Maurits is ook getroffen, maar niet zo erg. De een zegt dat ’t werk 14 dagen, de ander 2 maanden zal stil liggen. Men noemt Geleen : klein Rotterdam. Vreselijke drama’s hebben er zich afgespeeld, bv. Van 1 huishouden vrouw + 6 kinderen dood, alleen de man over enz. Enz. In een cafe 37 mensen dood. ’t Ging allemaal zo verbazend gauw Noël; ’t licht ging uit en ’t brandde maar, overal brand.

Er waren brandspuiten genoeg, maar geen druk op ‘t water. Vic en ook Vincent belden op, ze hoorden en zagen zo veel; ik ben heel even uit de kelder gelopen om hun te zeggen dat ’t vreselijk was. Naar Geleen kon je niet bellen. Mensen die hebben gekeken vertellen dat ’t een prachtig schouwspel (vuurwerk) is geweest. ’t Retraitehuis in Spaubeek is tot drie keer toe gebombardeerd! ’t Is helemaal uitgebrand. Er is hier (veld) een botsing geweest tussen een bommenwerper (7 piloten) en een jager (2 piloten). De laatste was direct opgeruimd!! De eerste kon je gaan bekijken, en er lagen nog doden bij. De wegen naar Geleen waren Dinsdag afgezet; ’t stroomt er nog altijd naar toe. Familie of kennissen zijn niet getroffen voor zoover ik weet. Mevr. Ruijters (moeder van Nellij) is van schrik gestorven; ze had een hartkwaal. Weet je wat ook zo erg was, op de Maurits waren net twee ploegen, die van de middag en die v.d. avonddienst. ’t Badlokaal is getroffen; pikzwart zijn de mensen vertrokken. To en Camille blijven gewoon thuis. Men denkt hier algemeen dat ’t een vergissing is; er zouden anders immers wel meer bommen op de mijn zijn gevallen. Zoudden de piloten niet gedacht hebben dat ze in W. Duitsland waren?

Leo gaat zich vandaag presenteren bij Publieke Werken in Heerlen; hij heeft een oproep gehad. Ik hoop dat hij een baan krijgt, want die akelige mijn is niets voor hem.

Op de Maurits zelf waren maar 3 doden.

Zo, nu weet je het een en ander. Je begrijpt wel hoe bang en angstig de mensen zijn. ’t Is ook verschrikkelijk. EDr is in de kelders geweldig gebeden.

Dag Noël, hou je goed. Veel hartel. Gr.   Fien.

                  

Briefkaart van mama aan oom Noël.

Dagstempel 14 mei 1945.

Lieve Noël en Agnes,        Bidt goed voor Leo, papa.

Met een kort bericht kom ik U de droevige tijding mededelen dan onze goede beste Leo op het slagveld van eer voor het Vaderland in Mönchengladbach is gevallen. Het is gebeurd op 10 april met het opruimen van mijnen. Het lijk werd direct naar Maastricht gebracht en was opgebaard in het Roode Kruis gebouw. Op 13 april is hij hier in Nuth onder groote belangstelling met militaire eer begraven. Bij briefverkeer zal papa je uitvoeriger schrijven. Vanaf 18 Sept, de dag der bevrijding is hij als vrijwilliger met het Amerikaanse 9^e leger meegetrokken.

Hier alles wel. Wij hebben steeds met jullie meegeleefd. Laat eens spoedig wat van U hooren.

Vele groeten van papa en ons allen.

Je liefh. Zus Tiny.

Briefkaart van opa aan oom Noël. (briefkaart uit Ned. Indie).

Nuth, 26 Oct. 1945

Lieve Noël en Agnes,

Zoojuist ontvang ik een treurig bericht van Lise dat Sjeng in een kamp te Rangoon is overleden na vanaf ’42 niet meer van hem gehoord te hebben. Zij zelf is al dien tijd ook opgesloten geweest. Ze is er zeer bezorgd over wat ons allen overkomen is. Het is nog niet uitgemaakt waar en wanneer H. Diensten zullen plaats hebben, wij zullen dat zoo zien te regelen omtrent Allerheiligen daar je dan ook hier bent. Je moet er in alle geval niet je verlof op maken.

Hartelijke groeten, papa.

Brief van mama aan oom Noël.

Nuth, 28 Mei 1945

Lieve Noël en Agnes

De briefkaarten hebben we ontvangen en ook die eene van Noël van deze week. We zijn gelukkig, dat jullie het er goed hebt afgebracht en het goed maken. Hier maken we het Goddank ook allen goed en zijn gezond. Daar papa nog niet in staat is om te schrijven zal ik het in zijn naam doen. Op de eerste paats over tante Josephine. Daar hoef je je niet ongerust over te maken want in Peer is heelemaal niet gevochten. Onze Fien gaat a.s. Zaterdag naar haar toe. Ze maakt het goed en schrijft geregeld. Morgen moeten papa en Henry naar Voerendaal naar de uitvaartdienst van heerneef Leo Penders, die in een concentratiekamp in Duitschland is overleden. Nu eens over Leo. Van ’s-Zaterdags 7 tot ’s-Maandags 9 april was hij hier op verlof geweest. ’s-Dinsdags om 5 uur is hij gestorven. Hij wilde een handgranaat opnemen, die heette onschadelijk te zijn om aan de soldaten uit te leggen hoe er mee om te gaan omdat Leo daar speciale studie van gemaakt had en bekend stond als heel voorzichtig. Meteen dat hij ze oppakte ontplofte ze. Leo heeft toen nog 8 minuten geleefd en 2 x geroepen jongens helpt me toch. Hij had zijn handen af een groote beenwonde en blind, doodsoorzaak shock en doodgebloed. Zijn commandant en medesoldaten waren heel erg onder den indruk en zeiden eenparig dat ze hun besten sergeant verloren hadden. Zijn lijk is direct naar Maastricht overgebracht en dienzelfden avond is de luitenant het ons nog komen zeggen. ’s-Vrijdags vond onder zeer groote belangstelling de begrafenis plaats. Met een legerauto van het Roode Kruis kwam de kist voor het Gezellenhuis aan. De Ned. Vlag werd er overheen gedrapeerd en de helm erop gelegd. Op het kerkhof hield de burgemeester en de heer Cremers een treffende toespraak. Er waren schitterende bloemstukken en kransen. De krans van het leger bestond uit oranje clivia’s. Daarna is de fam. in het Gezellenhuis bij elkaar gekomen voor een eenvoudige koffietafel. Er was voor 50 personen gedekt. De kist werd gedragen door soldaten van de K.S. hierbij enkele bidprentjes. Bezorg er een bij Juffr. Van Velsen en een bij fam. Van Leeuwen. Papa had graag, dat je daar eens naar toe ging want verleden week kreeg hij een brief aan Leo geadresseerd van fam. Van  L. Westhaven 26 dus dat zal wel dicht bij jullie zijn.

Op 20 Febr is ons een zoontje geboren dat we Noël noemden. Dit had ik je immers v/d zomer beloofd.

Vincent Pijls uit Venray is ook dood en Victor Pijls uit  Sch en Keulers van Hesterbrug.

Gedurende de wintermaanden hebben we altijd veel inkwartiering gehad soms wel 50 soldaten tegelijk. Je begrijpt dus wel at we allen vloeiend Engels spreken. Toor correspondeert geregeld met de familieleden van de soldaten en heeft al een doos vol Engelse brieven ontvangen. Fieldmarshal Monty heeft hier voor ons huis cigaretten uitgedeeld. Wat een eer voor ons nietwaar? We hebben nu toch nog dag en nacht vliegtuigen boven ons hoofd want in Beek is een groot vliegveld. In Margraten is een groot soldatenkerkhof waar 8500 Amerikanen begraven liggen. In Brunssum is een Engels kerkhof. Lieve Noël en Agnes, ik heb jullie nu zoowat het een en ander verteld. Als ik jullie alles moest schrijven over de bevrijding enz had ik wel 10 vellen noodig. Dat zullen we ons allemaal wel vertellen als jullie eens hier zijn. We hebben hier in de werkplaats H. Mis gehad van een Amer. Chaplain voor de soldaten, 2 uur na de H. Mis was er film in de smidse. Onder het filmen ronkten de Duitsche vliegtuigen boven ons hoofd wat wij natuurlijk niet hoorden vanwege de geluidsfilm en opeens vlogen ons de kogels om de ooren. We wierpen ons allen op den grond en gelukkig hadden maar 2 soldaten kleine verwondingen. Zoo hebben we van alles meegemaakt. Doe de groeten van papa aan fam. Roelofzen en jullie beiden hart ggr van papa, Henry en de kinderen. Je liefh. zus Tiny.

  

Brief van opa aan oom Noël. 

Nuth, 3 Juli 1945

Beste Noël en Agnes.

Je zult zeker weer verlangen iets uit Limburg te hooren, dat begrijp ik, en daarom maar eens geschreven al kom ik er niet gauw toe. Hier gaat gelukkig alles goed al wordt door de menschen wel gekankerd, zoo à la Camille en hij doet natuurlijk ook goed mede, want niets deugt, het beste is die menschen maar hun gang te laten gaan. Zie je nog geen mogelijkheid om eens te komen, vanuit Brabant loopen toch nu treinen naar hier; moij dunkt dat het nu toch wel zal gaan. Tegen 1 Augustus zou de Noord-Zuid verbonden zijn bij Hedel. Wij hebben ons toch zooveel te vertellen.

Nie iets onder ons, daarvan hoef je niet te laten merken dat je er al afwist als je eens komt. Harrie hadden ze al in October opgepakt en is pas op 9 april dus 6 maanden juist den dag vóór het ongeluk van Leo, los gelaten. Hij is een tijdlang kasteelheer geweest op kasteel Hoensbroek en later in Voerendaal. De zaak ging zijn geregelden gang door vader Philips, dat het erg was voor Tiny dat begrijp je, maar nu is alles weer in orde. Camille stond of staat nog op de lijst maar ter wille van zijn huishouden is hij tot nu nog toe gespaard gebleven. In Bergen op Zoom zitten de Gebr. Van Dijck voor het aanleggen van vliegvelden hoor ik juist vertellen, wat daarvan aan is weet ik niet.

Verleden week ben ik met het Rijk gereed gekomen inzake levensonderhoud. Ik krijg nu van het Rijk voldoende voor pension te betalen, dus hoeft van jullie kant niets meer worden gedaan, dus dat is ook eens goed nieuws. Dan had Leo nog een verzekering van fl. 3000 waarvan fl 2400 uitgekeerd is en de rest zal wel eerstdaags volgen. Dit geld heb ik hier aan de zusters ter leen gegeven en krijg ik daar iedere maand de rente van. Voor die goede oplossing kunnen wij O.L.Heer wel danken. Vanaf Septembver is dus alles geregeld en hoef je niets meer bij te dragen. Hoe staat het met de verzekering van jou? Ik heb daar niets meer van gehoord al had ik al lang naar de premie uitgezien.

Jos en Vic zijn eenige dagen hier geweest en van alle last en kommer gaat het nu weer goed en kan hij weer aan slag komen.

En hoe gaat het jullie, ik hoop van goed en dat jullie gelukkig zijt en Agnes moet zich maar goed houden en flink zijn dan zal ze wel een flinke zoon Leo krijgen. Heb je al werk Noël of zit je steeds niets te doen en verdien je de kost. Ik hoop dat het jullie goed gaat.

Hartelijke groeten, papa.